5 câu hỏi cho bệnh viêm gan C

 



www.duongdoimuonneo.blogspot.com 

1/ - Bệnh viêm gan C đang trở thành dịch?

Đúng thế, theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) số người nhiễm viêm gan C trên thế giới hiện ở mức xấp xỉ từ 250 triệu - 300 triệu người. Tỷ lệ này đang ngày càng gia tăng, đặc biệt ở các nước kém phát triển, các nước Châu Á, Châu Phi và đang trở thành dịch lớn trên phạm vi toàn cầu (hằng năm số người nhiễm bệnh tăng thêm là 3 - 4 triệu).

Các chuyên gia dịch tễ cho rằng viêm gan C là một trong những  dịch bệnh nguy hiểm nhất, vì một khi bị nhiễm, nó sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng và trên 70% số người bị nhiễm không biết mình bị viêm gan C, thiếu đề phòng, càng làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho những người khác. Theo một khảo cứu tại một số các nước châu Á, có tới 87% số người bị nhiễm viêm gan C, không biết mình đang mang bệnh.

Viêm gan C còn được gọi là "kẻ giết người thầm lặng" chỉ mới được phát hiện vào năm 1989, do loài siêu vi Hepatitis C gây ra với 11 chủng loại khác nhau. Cùng khả năng "tàng hình" chúng dễ dàng đánh lừa hệ miễn dịch của cơ thể người bệnh, xâm nhập vào các tế bào gan gây viêm gan và làm  xơ gan.

2/ - Những biểu hiện của triệu chứng viêm gan C?

Khác với biểu hiện triệu chứng khi bị nhiễm viêm gan siêu vi A hay B, làm vàng da, vàng mắt; trên 70% trường hợp bị nhiễm viêm gan C cấp tính không có triệu chứng đặc biệt, khoảng 30% có những biểu hiện, giống như triệu chứng của cảm mạo. Vì vậy, hầu hết những trường hợp nhiễm viêm gan C thường được phát hiện, khì đã có những triệu những biến chứng trầm trọng. Sau khi bị nhiễm siêu vi C, thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 2 đến 26 tuần - đây là giai đoạn nhiễm bệnh loại cấp tính.

Bệnh có thể tự biến mất sau vài tuần hoặc 6 tháng. Tuy nhiên, có tới 80% số người bị nhiễm siêu vi C không tự loại trừ được bệnh và trở thành viêm gan C mãn tính. Siêu vi C từng bước thầm lặng phá hoại tế bào gan và sau 10 -30 năm có tới 30% số người viêm gan C mãn tính sẽ bị xơ gan và ung thư gan.

3/ - Siêu vi C gây lây nhiễm bằng con đường nào và biện pháp phòng tránh?

Có tới 40% trường hợp nhiễm siêu vi C không thể xác định được nguyên nhân. Thông thường siêu vi C lây nhiễm qua tiếp xúc với máu của người bệnh hoặc các dụng cụ không được khử trùng có nhiễm siêu vi C. Tại nhiều nước khoảng 80% các trường hợp lây nhiễm có nguồn gốc từ bệnh viện, phòng khám.....các trung tâm nha khoa.

Ngoài ra, việc dùng chung kim bơm, tiêm, chích ma túy, xâm mình hoặc dùng chung một số vật dụng cá nhân như bàn chải đánh răng, kéo cắt móng tay....có dính máu người bị nhiễm bệnh cũng là nguyên nhân gây nhiễm siêu vi gan C. Một số ít bị nhiễm thông qua con đường quan hệ tình dục bừa bãi, với nhiều đối tượng đã bị nhiễm siêu vi C.

Cho đến nay, chưa có vaccin tiêm phòng siêu vi C. Do đó, việc tránh tiếp xúc với những vật dụng liên quan tới máu là biện pháp hàng đầu, như kim tiêm, dây cầm máu, ống hút các loại ma túy.... Tránh dùng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kéo cắt móng tay, dũa móng tay, hoặc bất cứ loại vật dụng nào có thể bị dính máu. Các dụng cụ y tế như kim châm cứu, dao kéo....cần phải được diệt trùng đúng quy định.

4/ - Mẹ bị viêm gan C có lây sang con?

Nguy cơ lây nhiễm viêm gan C từ mẹ sang con không cao, chiếm khoảng 6%. Nguy cơ có thể gia tăng tỷ lệ thuận với số lượng siêu vi C trong máu người mẹ lại mắc thêm bệnh truyền nhiễm 40 - 50% trường hợp lây nhiễm diễn ra trong thời gian mang thai. Việc lau sạch máu cho trẻ sau khi sinh cũng làm giảm bớt nguy cơ lây nhiễm. Người mẹ bị viêm gan C vẫn có thể cho con bú bình thường, vì số lượng siêu vi trong sữa mẹ không gây nguy cơ lây nhiễm cho con và hệ thống tiêu hóa của trẻ có khả năng triệt tiêu nguy cơ lây nhiễm của virus.

5/ - Điều trị bệnh viêm gan C mãn tính có phát minh gì mới không?

Hiện nay, phương pháp điều trị được áp dụng tại nhiều nước là tiêm Pegylate interferon alfa kết hợp với uống Ribavinin đạt hiệu quả 50 - 63% . Tuy nhiên, hiệu quả của liệu pháp còn phụ thuộc vào từng chủng loại siêu vi của bệnh nhân. Liều lượng thuốc và thời gian điều trị cũng lệ thuộc vào chủng loại siêu vi và trọng lượng cơ thể của bệnh nhân.

Ví dụ: đối với chủng loại siêu vi C 1, 4, 5, 6 thời gian điều trị là 48 tuần; đối với chủng loại 2, 3 chỉ cần 24 tuần.

Gần đây, trong lãnh vực nghiên cứu điều trị viêm gan C mãn tính đạt được những thành tựu đáng kể. Các nhà khoa học đã bào chế thành công 2 loại thuốc uống mới trong điều trị viêm gan siêu vi C. Đó là telaprevir và boceprevir .

Qua những nghiên cứu đột phá cho thấy, hai loại thuốc này có hiệu quả hơn nhiều so với các loại thuốc trước đây. "Hai sản phẩm mới này sẽ được đăng ký tại Mỹ và châu Âu - là niềm hy vọng cho những người bị viêm gan C mãn tính" - Ông Robert Flisiak, giáo sư, trưởng bộ môn bệnh truyền nhiễm Đại học Y khoa Ba Lan cho biết.

Hai loại thuốc mới có tác dụng ngăn chặn enzyme của siêu vi không cho chúng phát triển. Kết hợp hai sản phẩm mới với liệu pháp truyền thống có thể giúp gia tăng tính hiệu quả tới 75% trong trường hợp dùng telaprevir và 66% trong trường hợp boceprevir. Điều quan trọng hơn nữa là thuốc tỏ ra rất hiệu quả, còn trong các trường hợp điều trị bằng liệu pháp truyền thống đem lại hiệu quả thấp hoặc trong các trường hợp bị "nhờn" thuốc.

Nhiều nhà khoa  học đang thẩm định hiệu quả của thuốc chống viêm gan C thế hệ mới - đó là Inteferon lambda (IFN-lambda) - sản phẩm có thể thay thế interferon alfa đang dùng hiện nay. IFN-lambda hiệu quả hơn và không gây những tác dụng phụ cho người bệnh, như làm đau khắp người, sốt, rùng mình, đau các khớp và các cơ.

5/- Cách dinh dưỡng cho những người viêm gan siêu vi C mãn tính?

Không có cách dinh dưỡng cho bệnh nhân viêm gan C. Theo các chuyên gia về viêm gan C, khi bệnh nhân chưa bị xơ gan, nên ăn uống bình thường. Tuy nhiên, cần phải kiêng rượu. Theo các nghiên cứu của Mỹ, thậm chí 10% của các loại cồn hằng ngày (tương đương với 25 ml volka 40 độ hay 200 ml vang) cũng có thể làm gia tăng đáng kể nguy cơ xơ gan cho những người bị viêm gan C mãn tính.

Cho đến nay, nhiều người vẫn chưa hiểu biết, là tất cả các đồ ăn, thức uống khi vào cơ thể đều đi qua gan (đa số vẫn cho rằng thức ăn vào dạ dây, qua ruột non và được thải ra ngoài theo đường ruột già - đấy chỉ là quá trình tiêu hóa, các dinh dưỡng từ thức ăn được ruột non hấp thụ vào máu và đi qua gan. Như vậy, những gì chúng ta ăn uống đều đi qua gan kể cả các chất độc hại). Do những đặc tính của gan, cách ăn uống cho những người bị viêm gan C cần tuân thủ những nguyên tắc:

a) Tránh ăn những thực phẩm để lâu ngày, ôi thiu; các loại củ, quả bị nấm mốc (nhất là đậu phộng bị mốc), để lâu trong tủ lạnh.

b) Không nên ăn quá no, nên ăn từng ít một và chia ra thành nhiều bữa trong ngày; bổ xung vào thực đơn nhiều rau quả giàu khoáng chất và các loại vitamin.

c) Hạn chế ăn các loại thực phẩm chế biến vì thường dùng hóa chất bảo quản nhất là các loại thịt, cá đóng hộp; tăng cường ăn các loại thực phẩm tươi sống, chưa qua chế biến.

d) Hạn chề ăn đường, chất béo, và muối.

Trước đây có nhiều ý kiến trong giới y học cho rằng, những người bị viêm gan C nên ăn những loại thực phẩm nghèo chất sắt, vì siêu vi C cần chất sắt khi sinh sản. Thậm chí đã có nhiều nghiên cứu khoa học chứntg minh rằng, hàm lượng chất sắt  thấp trong máu hạn chế việc sinh sản siêu vi C. Tuy nhiên, gần đây lập luận này đã bị bác bỏ, do "lợi bất cập hại" - vì chất sắt là thành phần chủ yếu của máu, chịu trách nhiệm chuyển tải oxy tới khắp cơ thể.   (Mới Magazine theo Zdrowie)